Spreken met God

Het thema van dit kerkelijk jaar in de PKN-gemeente van Alphen aan den Rijn Noord (de gemeenschap waar ik werk) is “spreken met God”. Natuurlijk zijn er veel manieren waarop dit kan, maar het eerste waar ik aan denk, is ‘bidden’.

Bidden vind ik iets ‘intrigerends’. Het heeft in mijn leven op verschillende momenten een verschillende plek gehad. Er zijn lange periodes geweest dat ik alleen in de (soms sporadische) kerkdienst die ik bezocht plichtsgetrouw meedeed aan het gebed, maar zelf niet of nauwelijks in gesprek met God ging. Maar er zijn ook periodes geweest dat ik heel veel bad. Over van alles en nog wat en op allerlei manieren.

Ik heb geleerd dat het gaat in gebed om ‘regelmatig doen’. Het is net als met sporten. Als ik in het ritme zit van regelmatig sporten (liefst op vaste dagen en tijden), dan ga ik gewoon en vraag ik me niet af of ik zin heb, of ik iets anders te doen heb enzovoorts. Als ik de klad erin laat komen, dan ga ik steeds minder vaak en uiteindelijk wellicht niet meer. Met bidden is het net zo; als ik het onderdeel laat zijn van mijn dagritme, dan doe ik het gewoon en voelt het goed. Als ik het langzaam loslaat, dan verwatert mijn relatie met God.

Maar waarom zou je bidden ? Dat is natuurlijk een belangrijke vraag. En tot wie ? Er zijn veel manieren waarop mensen God ervaren of over God denken. Als God een ‘kracht’ of een ‘iets’ is, dan is bidden heel anders dan wanneer je Hem ervaart als een ‘Vader’ bijvoorbeeld. Ik heb daar tijdens mijn studie ooit eens veel over nagedacht en een scriptie over geschreven. Wat ik hier vandaag echter wil delen, is hoe bijzonder ik het vind om zelf te bidden en om met/voor anderen te bidden.

Na ooit door een behoorlijk dal gegaan te zijn, heb ik besloten om het voorbeeld van Jezus te volgen in mijn gebed en God zoveel mogelijk aan te spreken met Vader, of soms zelfs met papa (Abba). Ik zeg ook nog steeds vaak “Heer”, omdat dat in mijn gewoonte zit, maar zo begin ik niet meer in mijn persoonlijk gebed. De reden hiervoor is dat ik meteen daarmee het gevoel, de sfeer, de relatie neerzet die ik met Hem wil en mag hebben. Ik kies ervoor om te geloven in een zorgzame liefdevolle Vader en die noem ik dan ook zo. Ja, dat is een keuze. “God is meer dan groot genoeg om mijn godsbeeld (van een persoonlijke, liefdevolle, vader-God) ook te omvatten,” zei één van mijn docenten ooit. Het was goed om te beseffen dat niemand <i>alles</i>  van God ziet en dat we dus niet hoeven strijden over hoe en wat God is. Dat wat ik zie, wat ik ervaar, waar ik voor kies: dat is (ook) God. En ik vaar wel bij deze relatievorm. Op deze manier ervaar ik Hem (en nee, Hij <em>is </em>dus geen man !) als Liefde en ervaar ik mijzelf als Kind van God. Het maakt dat ik alles aan Hem wil en durf te vertellen, dat ik alles aan Hem durf te vragen, dat ik Hem voor alles wil danken en het liefst in alles Zijn wil zou zoeken (daar heb ik nog wel wat te leren J).

In pastoraat krijg ik soms de gelegenheid om met mensen te bidden. Met name bij mensen die ik minder goed kende, vond ik in het begin ontzettend moeilijk. Mijn stage tijdens mijn opleiding was in een gemeente waar dat ook niet zo gewoon was, dus kon ik het uit de weg gaan door het eenvoudigweg niet aan te bieden. Toch wilde ik juist hierin wel meer ervaring opdoen. Mijn begeleider heeft me toen naar wat ouderen gestuurd, bij wie dat wel kon. Met hen bidden was zo bijzonder… Een aantal waren zo geraakt. Dat heeft mij enorm gesterkt in het aanbieden van gebed en in het loslaten van mijn verlegenheid om te bidden in het openbaar. Gelukkig heb ik door mijn werk en vrijwilligerswerk inmiddels heel vaak de gelegenheid gekregen om in het openbaar te bidden en is die verlegenheid geheel verdwenen. En gelukkig heb ik sindsdien nog heel vaak mogen ervaren wat bidden met mensen doet. Het raakt iets, diep van binnen. Iets wat mensen soms dachten kwijt te zijn. Het opent het hart. Het geeft ruimte. Zo bijzonder…

Nee, je hoeft niet bang te zijn dat ik de eerstvolgende keer dat ik met je praat, met je ga bidden. Al zou ik direct doen als je het zou vragen. Ik besef dat niet iedereen dat wil, dat het niet bij iedereen past en dat niet alle gelegenheden daarvoor geschikt zijn. Ik zal het dus vaak niet eens aanbieden. Maar… voel je altijd vrij om erom te vragen. Ik zal het altijd doen ! En mocht ik ooit het gevoel hebben dat ik het bij jou wel aan mag bieden: voel je dan vrij om het te accepteren èn te weigeren.

Aan Uw voeten...

De ervaring die ik met je wil delen is eerlijk gezegd al van een paar jaar geleden, maar deze week gebeurde er iets (wat ik niet wil delen, vanwege de mogelijke lezers van de blog), waardoor ik eraan moest denken. Het was voor mij een enorm bijzondere ervaring en iets wat best nog al eens voor kan komen, dus misschien heb je er ook wat aan.

Ik was in een nieuwe werkomgeving - een onderneming in opstartfase. Ik kende nog lang niet iedereen goed, de meesten niet zelfs, maar het zag er naar uit dat ik moest samenwerken met ene ‘Henk’. De eerste keer dat ik hem ontmoette ging er nog niet echt een belletje rinkelen. Ik was wel een klein beetje geïntimideerd door de rol die hij zichzelf toebedeelde in de nieuwe onderneming waar we mee te maken hadden, maar ik voelde ook zijn ervaring en dacht dat het dus wel terecht kon zijn. Mijn man dacht al meteen dat er iets niet pluis was, maar dat had hij nog niet met mij gedeeld. Hoe dan ook, naarmate er meer ontmoetingen volgden, kreeg ik steeds meer het gevoel dat deze Henk een ‘hidden agenda’ had. Hij was hier puur voor eigen belang en wilde eigenlijk geen medewerkers die zouden kunnen delen in het succes. 

Op een mooie vrijdagavond was er een boekpresentatie in een gezellige strandtent aan de kust, waar wij beiden bij dienden te zijn. Ik had een leuk gesprek met iemand die in de ‘hiërarchie’ boven Henk stond. Daarna stond ik even alleen te genieten van het uitzicht over zee. Een vrouw die in gesprek was met Henk deed een poging mij bij het gesprek te betrekken en, vanuit zakelijk oogpunt, kon ik niet weigeren. Ik probeerde me op de vlakte te houden, maar liet me toch uit de tent lokken. Ik ben soms wat te gemakkelijk uit te dagen tot een discussie… één van mijn mindere kwaliteiten… Om een lang verhaal kort te maken: Henk maakte me met een paar zeer vernederende opmerkingen met de grond gelijk. Ik ben zelf behoorlijk mondig, dus ik kon me wel enigszins verweren en opkrabbelen, maar de avond was meer dan verpest en ik zag geen enkele mogelijkheid om me na deze confrontatie nog aan deze onderneming te verbinden. Ik wilde echt niet meer met hem samenwerken. De man die zijn ‘meerdere’ was probeerde één en ander nog te redden, maar ik had het gevoel ‘hij eruit of ik eruit’ en in de week erna bleek dat het dan toch het laatste zou zijn (vooral om financiële redenen overigens – de onderneming had zijn geld nodig…). 

Ik moest die avond blijven tot het moment van de presentatie. Ik kon me wel even over de ervaring heen zetten en met behulp van een aantal anderen hield ik het nog wel even uit. Daarna heb ik me echter zo snel mogelijk uit de voeten gemaakt. Los uit de situatie voelde ik de woede over de onrechtvaardigheid weer in me opkomen. Ziedend stapte ik in de auto, in mezelf de woorden vormend die ik het liefst alsnog tegen die …… was gaan zeggen. 

Na een flinke tirade wilde ik eigenlijk niet meer in het gevoel blijven hangen en drukte ik op het knopje van de cd-speler. Ik wist niet meer wat er in zat, maar een redelijk bekend opwekkingslied knalde uit de boxen. Het begint zo:

Heer ik kom tot U

Neem mijn hart, verander mij

Als ik U ontmoet, vind ik rust bij U

want Heer ik heb ontdekt,

dat als ik aan uw voeten ben

trots en twijfel wijken voor de Kracht van Uw liefde…

Ik heb eerste het hele nummer mee uitgezongen en zo de emoties van me af laten glijden. Toen heb ik gebeden. Iets in de trant van:

Heer, ik wil aan uw voeten zijn. Mijn trots is gekwetst, maar bij u gaat het niet om mijn trots. Ik wil rust vinden. Deze ervaring achter me laten. Vooral heb ik uw liefde nodig. Niet voor mij, maar voor die Henk. Ik kan echt niet van hem houden, ook niet in of door u, nu niet, maar wilt u van hem houden Heer, zodat hij misschien uw liefde leert kennen.

Ik geef het over aan u. Ik laat het los.

En serieus, vanaf dat moment heb ik nauwelijks meer negatieve gevoelens gehad over de situatie en ook niet over die man; zelfs niet toen kort daarna bleek dat ik degene was die de onderneming zou moeten verlaten als ik niet met hem wilde samenwerken (want dat ging ik natuurlijk nog steeds niet doen – ben wel goed maar niet gek !). Steeds als ik aan het gebeuren moest denken, hield ik me vast aan het beeld van ‘aan de voeten van Jezus zijn’ en aan het gebed ‘wilt U van hem houden, ik kan het niet’. En dat was genoeg. Ik ben niet van hem gaan houden, maar werd wel vrij van de situatie. 

Die ervaring is me altijd bij gebleven en heeft me nog in veel andere situaties geholpen. Misschien jou ook ?

vertrouwen.... niet altijd makkelijk

In 2011 studeerde is af als pastoraal werker. Het waren 4 leerzame jaren geweest, waarin ik veel kennis had vergaard, maar waarin ik ook gegroeid was in mijn geloof. Ik kon niet wachten om aan de slag te gaan. Maar de grote vraag was: waar ?

Ik had geen idee. Tijdens mijn studie had ik lang gedacht en gehoopt dat het in mijn eigen kerk zou zijn: de Kerk van de Nazarener in Vlaardingen, maar dat was veranderd. De belangrijkste reden was dat ik niet wilde dat mijn ‘werk-kerk’ ook mijn ‘kerk-kerk’ zou zijn. Op zondag wil ik niet altijd aan het werk zijn, maar ook gewoon gemeentelid zijn en dat kan niet echt in onze kerk.

Maar wat dan ? De meeste vacatures die ik kon vinden, gingen over werk in verpleeghuizen. Ik heb wel gesolliciteerd en ben ook wel eens op gesprek geweest, maar ik wist wel dat dat niet mijn ‘roeping’ was en de sollicitaties liepen op niets uit.

 Maar wat dan ? Een eigen praktijk voor levensvragen / zingevingsvragen dan ? Helaas ben ik wel heel zelfstandig en heel ondernemend, maar zeker geen zelfstandig ondernemer. Het heeft in de afgelopen twee jaar wat werk opgeleverd, ik heb wat klussen gedaan en wat mensen mogen begeleiden op hun weg, maar het zette weinig zoden aan de dijk.

Maar wat dan ?

Ik geloof dat niets aan het toeval is overgeleverd. Ik geloof dat alles in Gods hand is. Ik geloof dat God een plan heeft voor mij. Dat ik weliswaar een vrije wil heb, maar dat – als ik probeer te leven naar Zijn wil – Hij stuurt en leidt en mij helpt om tot mijn (=Zijn) doel te komen. Nu is dat doel in mijn ogen niet een specifieke baan, maar groeien in geloof en overgave aan Hem, dus dat maakt nog wel verschil, maar dat voor nu even terzijde. Ik geloof dat God mij had geleid naar mijn opleiding. Ik geloof dat God wil dat ik werk in Zijn koninkrijk. Dat Hij mij toe heeft gerust om mensen te helpen met hun vragen rondom geloof, spiritualiteit en zingeving. Dat geloof ik allemaal en geloofde ik ook toen, maar als er dan geen baan komt, geen plek waar ik dat kan doen… … dat deed wel wat met mijn geloof en niet ten goede…

Via bijzondere momenten en ontmoetingen werd ik op het pad van de PKN gezet. Ik vond het wel interessant; ik was ooit Nederlands Hervormd opgegroeid en was wel bereid te onderzoeken of ik daarin mijn weg opnieuw zou kunnen vinden, met alles wat mij sindsdien gevormd had. Om een lang verhaal kort te maken: dat bleek het geval en ik ben de leerweg ingegaan die het mogelijk maakte om in de PKN werkzaam te kunnen zijn als kerkelijk werker.

De eerste sollicitatie was ontzettend veelbelovend. Het vooruitzicht om in een geloofsgemeenschap te mogen werken voelde zo goed. Het gesprek was heel positief en de gesprekspartners leken erg blij met me te zijn. Toen uiteindelijk de afwijzing kwam omdat er een kandidaat na mij was gekomen die ze ook fantastisch vonden, maar die net wat meer ervaring had, was dat een harde klap. Ik slikte de teleurstelling weg en hield mezelf voor dat God iets anders voor mij had weggelegd. Maar toen in januari 2013 er drie afwijzingen op één vrijdag binnen kwamen en de vierde op zaterdag, was ik gebroken. Ik was intens verdrietig, maar ook zo ontzettend boos op God. … … Ik wist het niet meer. Ik was de weg echt kwijt. Ik wist niet hoe ik moest vertrouwen op God als ik het gevoel had zo in de steek gelaten te worden. Ik wist niet meer wat Hij van me wilde.  Ik ben goed in het wegredeneren van dergelijke gevoelens, maar ik kon niet meer. Ik wilde ook gewoon boos zijn, teleurgesteld zijn. Ik had geen behoefte aan bemoedigende woorden, aan positief denken, aan rationele antwoorden of terechtwijzingen. Ik was zo boos…… Die zondag ging ik toch naar de kerk (vooral omdat mijn kinderen graag gaan, ‘bless their hearts’). Ik kon alleen maar huilen. Voor het eerst in mijn leven heb ik geen lied meegezongen. Ik was alleen maar boos.

Gelukkig kan dat en mag dat in mijn gemeente (fijn dat ik daar geen professional ben J). Een lieve vriendin naast mij, die wist wat er speelde, zei alleen maar: “Huil maar. Ik geloof en zing vandaag voor jou.” Mijn man en vrienden hebben gebeden voor mij. In de dienst en daarna. Het gevoel werd minder in de dagen erna en ik ging aan de slag met het verwerken van wat er gebeurd was. Op mijn manier. Ik ben in mijzelf, maar ook met behulp van literatuur gaan onderzoeken waarom ik nu eigenlijk op God wil vertrouwen, zou moeten vertrouwen en/of zou kùnnen vertrouwen. Het werd een studie met het hart. Dat is mijn manier, mijn spirituele taal.

Het duurde een week. Eén week. Een donkere nacht van de ziel (na eigenlijk wel een jaar door de woestijn te zijn gegaan hoor) van gelukkig maar één week. Ik ben er nog van overtuigd dat het maar zo kort duurde door het gebed en de bijzondere woorden van mijn vrienden in de gemeente. Aan het eind van die week was ik bezig wat zaken op te schrijven en ben ik (opnieuw) in tranen uitgebarsten en kon ik echt beredeneren waarom ik besloot Hem opnieuw en nu met veel meer overgave dan voorheen te vertrouwen (dat waarom is een lang verhaal !). Ik heb me gerealiseerd dat het een keuze is om iemand, ook God te vertrouwen, niet/nooit een zeker weten. Ik kies in elke situatie opnieuw om op Hem te vertrouwen. Soms is dat eenvoudig, soms heel moeilijk, maar het is de keuze die ik steeds weer wil maken. En dat doet mij ontzettend goed, kan ik u vertellen.

Enkele maanden later ben ik aangenomen in de PKN gemeente Alphen Noord.